Giải pháp ngừa sinh non bằng hormone progesterone có hiệu quả không?

Tỉ lệ báo động sinh non ở Việt Nam

Sinh non được hiểu là trẻ ra đời khi chưa đủ 37 tuần thai. Trẻ sinh non thường gặp các vấn đề về hô hấp và những biến chứng về sức khỏe nhiều hơn so với những trẻ sinh đủ tháng. Vì vậy, nếu mẹ bầu có nguy cơ sinh non thường được bác sĩ khuyến cáo sử dụng liệu pháp điều trị bằng hormone progesterone.

Nghiên cứu chỉ ra rằng tỉ lệ sinh non ở Việt Nam 70% là do tự nhiên, còn 30% là do bệnh lý từ cơ thể mẹ, thai nhi hoặc do tác động y khoa gây nên. Sinh non nguy hiểm nhất là những khuyết tật về thần kinh, thậm chí có thể tử vong nếu tuần thai quá nhỏ. Mặc dù dùng hormone progesterone có thể làm giảm 40% nguy cơ sinh non nhưng đây vẫn được coi là cách hiệu quả nhất của Y học hiện đại.

Trẻ sinh non gặp nhiều vấn đề về sức khỏe

Hormone progesterone giúp giảm nguy cơ sinh non như thế nào?

Progestogen là 1 loại hormone steroid, được chia thành 2 dạng là nhóm ngoại sinh (progestin) và nhóm nội sinh (progesterone). Hormone này có nhiệm vụ chính là kiểm soát lượng kinh nguyệt sau khi rụng trứng. Riêng với phụ nữ có thai, progesterone đảm nhiệm vai trì giúp tử cung phát triển, ngăn ngừa co bóp bất thường, giảm nguy cơ sảy thai đột ngột và loại bỏ nguy cơ sinh non.

Như vậy, progesterone rất quan trọng trong thai kỳ, giúp nội mạc tử cung khỏe mạnh hơn, bảo vệ thai nhi tốt hơn. Đặc biệt, hormone này cũng giúp tuyến sữa phát triển nhanh chóng để đáp ứng nhu cầu nuôi con bằng sữa mẹ sau sinh. Progesterone cũng giúp phổi của mẹ bầu hoạt động tốt hơn để cung cấp oxi cho thai nhi phát triển.

Xem thêm: Thiếu hụt nội tiết tốkhi mang thai: Tăng nguy cơ sảy thai

Khi nào nên sử dụng progesterone cho phụ nữ mang thai?

Với những chị em đã từng có nguy cơ bị sảy thai, dọa sảy thai nhiều lần hoặc sinh non thì sẽ được bác sĩ chỉ định sử dụng liệu pháp điều trị progesterone trong thai kì. Cụ thể như sau:

- Tiền sử sinh non:

Nếu bạn đã có tiền sử sinh con trước tuần 37 của thai kì thì sẽ được bác sĩ khuyên dùng progesterone trong khoảng thời gian từ tuần 16 đến tuần thứ 20 của thai kỳ và tiếp tục duy trì vào tuần thứ 36.

- Cổ tử cung ngắn:

Thông qua hình ảnh siêu âm có thể phát hiện được độ dài cổ tử cung. Nếu mẹ bầu có cổ tử cung quá ngắn sẽ khiến quá trình chuyển dạ diễn ra rất nhanh làm tăng khả năng sinh con thiếu tháng. Mẹ bầu nên tham khảo khâu eo tử cung nếu trường hợp cổ tử cung mở quá sớm (hở eo tử cung). Còn nếu sản phụ có cổ tử cung ngắn và chưa mở thì có thể bổ sung progesterone để giảm nguy cơ sinh non.

Thống kê cho rằng nguy cơ bị sinh non do cổ tử cung ngắn là 50%. Vì vậy bác sĩ khuyên bạn nên chủ động đo cổ tử cung giữa tuần thứ 19 và 24 của thai kỳ để có thể cân nhắc sử dụng progesterone trong những trường hợp cổ tử cung ngắn hơn mức bình thường.

- Tiền sử bị vỡ ối sớm:

Vỡ ối sớm là tình trạng nước ối đột ngột vỡ trước tuần thứ 37 của thai kì. Vỡ ối sớm thì không thể giữ được thai lâu hơn. Với những chị em có tiền sử bị vỡ ối sớm sẽ được chỉ định tiêm hormone progesterone để ngăn ngừa vỡ ối sớm trong lần mang thai kế tiếp.

Điều trị bằng liệu pháp hormone progesterone như thế nào?

Hiện nay để ngăn chặn tình trạng sinh non, các bác sĩ có 2 hình thức như sau:

- Tiêm progesterone:

Tiêm progesterone phải đúng theo chỉ định của bác sĩ 

Tiêm progesterone là cách phổ biến được áp dụng để phòng ngừa sinh non. Loại progesterone được chỉ định tiêm có chứa 17 alpha-hydroxyprogesterone caproate. Ban đầu thai phụ có thể cảm thấy khó chịu ở ngay vị trí tiêm nên cần phải được theo dõi kĩ càng sau khi tiêm. Thai phụ tuyệt đối không được phép tự ý thực hiện tiêm mà cần phải có sự giám sát của bác sĩ chuyên khoa. Nặng nề hơn chị em có thể bị kích ứng, phát ban nhưng hầu như rất hiếm gặp.

- Progesterone đặt âm đạo:

Phương pháp progesterone trong môi trường âm đạo thường là dạng viên thuốc hoặc dạng gel. Thông thường, dạng gel chỉ được sử dụng mỗi ngày một lần trong tối đa 12 tuần của thai kỳ. Các chị em sử dụng thường không gây khó chịu, dùng thuốc đặt và gel đều đem lại sự tiện lợi hơn so với các phương pháp khác.

Ưu điểm của progesterone đặt trong âm đạo là tính ứng dụng cao, đem lại công dụng tốt và ít gây tác dụng phụ. Progesterone đặt âm đạo thường có công dụng trong khoảng 13 giờ nên được khuyến cáo dùng mỗi ngày, mỗi lần khoảng 90 – 400mg.

Mặc dù các triệu chứng được coi là phản ứng phụ của progesterone là rất ít nhưng cũng không thể coi thường. Chị em có thể bị tăng tiết dịch âm đạo, mệt mỏi, khó chịu, đau đầu, buồn ngủ, buồn nôn… Các triệu chứng này sẽ giảm sau vài ngày và không đáng lo ngại.

Để giảm nguy cơ sinh non, chị em cũng cần kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh, kết hợp khám thai và khám phụ khoa định kì theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Như vậy bài viết đã tổng hợp toàn bộ kiến thức về hormone progesterone giúp ngăn ngừa sinh non trong thai kì. Mong bạn luôn khỏe mạnh và bình an, sớm mẹ tròn con vuông!